Een vak rooms-katholieke godsdienst als een algemeen vormend vak? Waarom wel? Dit project gaat op zoek naar het bestaansrecht van het vak rooms-katholieke godsdienst in het onderwijs en gaat hiervoor in dialoog met de pedagogie, de filosofie en de theologie.

De plaats en de betekenis van een vak rooms-katholieke godsdienst in het onderwijs wordt vandaag te pas en te onpas in vraag gesteld. Wat is inderdaad het bestaansrecht van een levensbeschouwelijk vak als rooms-katholieke godsdienst, zeker wanneer dat in het katholiek onderwijs voor iedereen als een plichtvak georganiseerd wordt? Met deze onderzoeksvraag raken we de kern van de christelijke theologie: de vraag naar de relatie tussen de particulariteit van de christelijke boodschap enerzijds en haar universaliteitsclaim anderzijds.

Met deze paradox voor ogen onderzocht het project de vraag naar de legitimiteit van het vak rooms-katholieke godsdienst alsook de inhoudelijke en vakdidactische implicaties voor een lerarenopleiding. Steeds werd hierbij de intrinsieke band tussen de pedagogie, de filosofie en de theologie voor ogen gehouden.

Naast een inhoudelijke argumentatie werkte het project ook verschillende vakdidactische oefeningen uit onder meer over Damiaan, over Feesten (met een vergelijking tussen de broeders van Tibihrine en Tomorrowland) en over Maria.

Publicatie

• Ardui, J. & De Witte, P. (2013). Christendom relevant voor iedereen. In Tertio 595 (pp. 7-9). Lees het artikel. 
• Ardui, J. & De Witte, P. (2013). Naar de verste uithoeken van de menselijke existentie. In Tertio 713 (pp. 10-11). Lees het artikel. 

Voor meer informatie, contacteer Johan Ardui.

Wat maakt een leraar tot een leraar? Zijn vakdidactiek! Maar wat is vakdidactiek eigenlijk? Waaraan moet een goede vakdidactiek voldoen? Wat betekent dit voor een lerarenopleiding?

De vakdidactiek is een cruciaal element in het leerproces van de leraar. Het belang ervan kan nauwelijks overschat worden. En dus is ook een kwaliteitsvolle vakdidactiek van belang! Met verschillende partners beoogde het project een professionele samenwerking met het oog op een richtinggevende standaard voor een kwaliteitsvolle vakdidactiek.

Het projectteam ontwikkelde een kwaliteitsstandaard vakdidactiek met acht kwaliteitsindicatoren en in het kielzog daarvan heel concreet vakdidactisch materiaal dat deze standaard en haar indicatoren illustreren.

Het model maakt van de vakdidactiek de unieke combinatie tussen vakinhoud, praktijk en didactiek. Een goede vakdidactiek slaagt telkens in het vormgeven van een juiste onderlinge relatie:

• Vakinhoud-vakdidactiek: ontsluiten
• Didactiek-vakdidactiek: vertalen
• Praktijk-vakdidactiek: uitdagen

Het geheel van de projectresultaten werd gebundeld in een Inspiratiegids voor een kwaliteitsvolle vakdidactiek die suggesties voor concrete werkvormen bevat, zodat lerarenopleiders met het materiaal in de lerarenopleiding aan de slag kunnen gaan.

Publicatie

In deze inspiratiegids presenteren we de vak3dactiek: het vak3dactisch model waarmee lerarenopleidingen een kwaliteitsvolle vakdidactiek kunnen ontwikkelen. De inspiratiegids werkte hiertoe een model uit alsook acht kwaliteitsindicatoren aan de hand waarvan lerarenopleidingen hun eigen opleiding kunnen evalueren.

Er wordt een generiek kader gepresenteerd voor een kwaliteitsvolle vakdidactiek. Elke kwaliteitsindicator wordt daarbij ook concreet uitgewerkt voor de vakken muziek en natuurkunde.

We presenteren concrete oefeningen waarmee je met je eigen vakdidactiek aan de slag kan!

Je kan de gids in PDF downloaden of het boek bestellen via freja.vandeborg@ucll.be

Laboproject CANON Cultuurcel
Bij WO I wordt er direct naar het Westen van België gekeken. Toch liet de Eerste Wereldoorlog diepe sporen in het oosten van het land na.

Honderd jaar geleden, aan de vooravond van de eerste Wereldoorlog, was het leven in Bree turbulent. In dit Limburgs stadje doen verhalen over deze woelige periode nog steeds de ronde. Een spionne en zelfs de toenmalige secretaris van de koning kwamen uit Bree. Ook de nabijheid van het neutrale Nederland maakte Bree een mogelijke halte in een ontsnappingsroute.

Van 25 februari tot 1 maart 2013 brachten de leerlingen uit de 2 BVL-klassen van de middenschool Heilig Hart Bree de Eerste Wereldoorlog in een multimediale kunstweek tot leven. De derdejaarsstudenten Project Kunstvakken (PKV) van de lerarenopleiding secundair onderwijs begeleidden de projectweek.

Interessante filmpjes:

• studentenfilm Lucas Janssen
• studentenfilm Lauren Wouters

Hoe kan je via interdisciplinaire stageprojecten en community art-projecten toekomstige muziekleraars/beeldende kunst-leraars/pkv’ers tot kunsteducatoren laten uitgroeien?

Evolutie Muziekeducatie van 1.0 naar 2.0 naar 3.0 (2014)

Kunsteducator-muzikant 3.0 (2014). 

Beeldverslag alternatieve stages 'Zingende Tafel', Muzieklerarenopleiding UC Leuven-Limburg

Hoe verhouden de monodisciplinaire kunstlerarenopleidingen MO, PO en PKV aan de UC Leuven-Limburg (BaSO, Campus Diepenbeek) zich t.o.v. de multidisciplinariteit van de kunst?  M.a.w. moeten we geleidelijk groeien naar één opleiding met specialiteiten voor zowel MO, PO als PKV?

In dit onderzoek gaat Jeroen Vanesser op zoek naar concrete antwoorden op de twee volgende deelvragen die dit zoekproces naar meer maatschappelijke relevantie voor de huidige MO’er, PO’er en PKV’er oproept.

Deelvraag 1:

“Welke vakdidactische competenties verwachten het culturele veld en het onderwijs van kunsteducatoren die de MO/PO/PKV-lerarenopleiding opleidt?"

Deelvraag 2:

“Hoe kunnen we een geleidelijk didactisch leertraject uitzetten voor onze studenten MO/PO/PKV, zodat ze deze vakdidactische competenties bereiken?”

Een vertaalslag maken naar PO/PKV van de onderzoeksresultaten van het onderzoek naar het profiel van de moderne kunsteducator/muzikant (MO). Op die manier wil Jeroen een generiek didactisch traject uitzetten voor de muzische vakken in BaSO.

De resonantiegroep:

• Gert Decoster, popcoach muzikant PXL Music
• Freddy Mathyssen, SLO Kunst KU Leuven
• Ann Debaillie, docent MO BaSO UC Leuven-Limburg
• Tobias Frenssen, docent PKV BaSO UC Leuven-Limburg
• Roeland Aerts, muziekleraar, theatermaker en docent muziekdidactiek BaSO UC Leuven-Limburg
• Stef Coninx, directeur van Muziekcentrum Vlaanderen vzw
• Tijl Bossuyt, artistiek en zakelijk leider van De Veerman vzw
• Paul Timmermans, LUCA School Of Arts, Lemmensinstituut, Academia.edu
• Thomas De Baets, docent/senior onderzoeker/coördinator muziekpedagogie LUCA School of Arts
• Annouk Van Moorsel, hoofd specifieke lerarenopleidingen dans - drama – muziek; Coördinator specifieke lerarenopleiding dans
• Koninklijk Conservatorium/Royal Conservatoire
• Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen
• Katrien Van Iseghem, coach cel communicatie van CANON Cultuurcel
• Koenraad Hinnekint, opleidingshoofd SLO van LUCA School of Arts, Lemmensinstituut

Artistieke Competenties als nieuwe mindset voor het Deeltijds Kunstonderwijs

Artistieke competenties is een pilootproject in het kader van een vernieuwingstraject van het Deeltijds Kunstonderwijs.

Tijdens de eerste twee jaren werkten vier Limburgse academies mee aan het project: NIKO Noord-Limburg, Pentagoon Tongeren, de academie van Lanaken en het conservatorium van Hasselt. In het derde projectjaar zijn Sint-Truiden, Beveren en Roeselare nieuwe pilootscholen.

Voor het schooljaar 2015-2016 nemen volgende pilootacademies deel:

• Sint-Lambrechts-Woluwe
• Izegem
• Kunstacademie Noord-Limburg
• Roeselare
• Ronse
• Knokke-Heist
• Beveren
• Hemiksem
• Sint-Truiden
• Tongeren
• Menen
• Oud-Heverlee
• Dendermonde
• Gent
• Lier
• Antwerpen

Het project wil het concept artistieke competenties helder krijgen, vertalen naar de kunsten en het werkveld materialen aanbieden om hiermee aan de slag te gaan.

Het project zet in op vier thema’s:

• competenties formuleren;
• competentiegericht begeleiden;
• competentiegerichte leeromgevingen;
• evaluatie.

Volg het project en download alle beschikbare materialen via de blog www.artistiekecompetenties.wordpress.com.
Je kan daar ook inschrijven om via de nieuwsbrief op de hoogte gehouden te worden. Elke dinsdag, klokvast om 9.00 u. ontvang je een mail met een inspirerende tekst!

De onderzoeksgroep Brug naar Cultuur heeft een werkmodel voor de lerarenopleiding secundair onderwijs opgesteld, dat enerzijds voldoende theoretisch onderbouwd is, en anderzijds tegemoet wil komen aan de behoeften die in lerarenopleidingen en secundaire scholen leven met betrekking tot het brede begrip cultuureducatie.

“Een brug naar cultuur” was een onderzoeksproject waar een kernteam van onderzoekers uit de lerarenopleiding bachelor secundair onderwijs en specifieke lerarenopleiding werkte aan een visietekst, een leerlijn, het ontwikkelen van good practices en een stappenplan om cultuureducatie vakoverschrijdend en geïntegreerd te verankeren in de opleiding van toekomstige leerkrachten secundair onderwijs.

De onderzoeksgroep Brug naar Cultuur maakte een behoefteanalyse die in het secundair onderwijs werd uitgevoerd via (kwantitatieve en kwalitatieve) bevragingen van directies, leerkrachten en leerlingen. De belangrijkste inspiratiebron: de 4 culturele basisvaardigheden van Barend Van Heusden. Die werden benut in een werkmodel dat bestaat uit een leerlijn cultuureducatie, waarin de culturele vaardigheden en de reflectie hierover worden gekoppeld aan de identiteitsvorming van de leerkrachten in wording (zijn – groeien – inspireren). Daarnaast ontwikkelde de onderzoeksgroep een kwaliteitsinstrument/screeningstool om de plaats van cultuureducatie in de opleiding in kaart te brengen. Ook werden actuele didactische standpunten met betrekking tot het ontwikkelen van een krachtige leeromgeving en het evalueren van (culturele) competenties verzoend met deze brede visie op cultuureducatie.

Een nevenproduct van dit onderzoek, ontwikkeld door Jeroen Vanesser, is een eenvoudige kast met twaalf schuiven, een ‘douzaine’, lees: een doezijn. Doezijn draagt de woorden DOEN en ZIJN in zich. In iedere schuif zitten fiches met actieve oefeningen die heel specifiek het waarnemen, het verbeelden, het conceptualiseren of het analyseren aanspreken. Elk van deze vaardigheden is uitgewerkt op het niveau van het zijn, het groeien en het inspireren.

Dat idee willen we in de toekomst graag inzetten om het gebruikte begrippenkader omtrent cultuureducatie eenvoudig en visueel voor te stellen en bruikbaar te maken voor de BaSO-opleiding en dit zowel in de relatie lector-student als in de relatie student- leerling.

Publicaties

• Het boek “Brug naar Cultuur³“ van Jeroen Vanesser e.a. bekroond met Henry Vandevelde label 2013!
• Eindverslag onderzoeksproject