Navorming

(i)STEM, what else?

Studiedag iSTEM what else? - 23 maart 2022 

De nieuwe datum voor onze uitgestelde themadag ligt vast op 23 maart 2022. Je kan alle informatie over het programma en de registratie vinden op de website van CNO Antwerpen: www.uacno.be/21STM999

De voorbije jaren heeft de cel iSTEM Inkleuren samen met vele leerkrachten de resultaten van academisch onderzoek rond geïntegreerd STEM-onderwijs vertaald naar de concrete klascontext. Dit heeft geresulteerd in inzetbaar lesmateriaal voor secundair onderwijs. Bovendien heeft het voortschrijdend inzicht een operationele aanpak opgeleverd die leerkrachten en directies verder kan ondersteunen bij de uitrol van de nieuwe eindtermen van tweede en derde graad.

Op deze themadag wordt via workshops en een postersessie het materiaal verspreid bij een zo groot mogelijke doelgroep om STEM-leerkrachten en directies optimaal te ondersteunen.

Iedereen welkom

Alle informatie en inschrijvingen via CNO Antwerpen: 
www.uacno.be/21STM999

Project Gegevens
23-03-2022
23-03-2022
www.uacno.be/21STM999.
Delen:

AstroSounds Nascholing

Sterren trillen net zoals muziekinstrumenten. Een muziekinstrument kan je herkennen aan de specifieke klankkleur of het timbre van het instrument. Net zo kan je ook een ster herkennen aan het timbre van het geluid van de sterrentrillingen. Onze oren kunnen m.a.w. data over sterrenfenomenen filteren die mogelijks minder toegankelijk zijn voor onze ogen. Kan het menselijk oor efficiënt ingezet worden om deze datastroom binnen dit vakgebied te analyseren? Dat is de onderzoeksvraag die aan de basis ligt van het citizen science project AstroSounds.

Het AstroSounds-team ontwierp een STEAM-lespakket rond sterrenkunde, muziek, fysica, biologie. Volgende thema’s komen aan bod: Wat is geluid? Hoe kunnen we het geluid van trillende sterren horen? Hoe kunnen we verschillende toonhoogtes horen? Eigenfrequenties en klankkleur van muziekinstrumenten en sterren meten. Eenvoudige klanksynthese programmeren.

Het lespakket werd ontwikkeld in samenwerking met ESERO Belgium.

De nascholing gaat door online op 16 december.

Interesse?

Hier vind je meer info over de nascholing van 16 december en kan je je inschrijven.

AstroSounds is een citizen science project gesubsidieerd door het Departement Economie Wetenschap & Innovatie van de Vlaamse Overheid.

logo's esero en Hogeschool UCLL

scivil logo en vlaanderen verbeelding werkt logo

Project Gegevens
Leraren STEM, fysica, natuurwetenschappen… 1ste en 2de graad secundair onderwijs
16 december: online.

16 december: 13u30 tot 16u

UCLL docenten Erica Andreotti, Renaat Frans, Lise Verbraeken van Hogeschool UCLL Campus Diepenbeek.
gratis
https://eserobelgium.be/
steamdidactiek@ucll.be
Delen:

Lespakket: exoplaneten in de klas

schets lamp die schaduw van een bol op muur werpt

Zijn er planeten bij andere sterren dan de zon? Waarom hebben sterren kleuren? Hoe vinden we een planeet die we niet kunnen zien? Dit pakket brengt het hedendaags onderzoek naar exoplaneten in de klas. Het bevat interessante analogieën om experimenten in de klas te doen. Gevorderden kunnen leren werken met echte ster-data. Er wordt kwalitatief en voor de geïnteresseerden ook kwantitatief ingegaan op de transitmethode en de doppler shift methode om exoplaneten te ontdekken. Ook wordt er nagegaan hoe we kunnen onderzoeken of een bepaalde exoplaneet een vast oppervlak heeft. De leermaterialen zijn in kwalitatieve vorm bruikbaar in de 2de graad en in kwantitatieve vorm in de 3de graad voor wetenschappelijk geïnteresseerde richtingen.

Het lespakket bevat volgende onderdelen:
i) Kwalitatief deel:

  • Zijn er planeten bij andere sterren dan de zon?
  • Sterren: waarom hebben sterren kleuren?
  • Hoe vinden we een planeet die we niet kunnen zien?
  • De transitmethode (kwalitatief)
  • Doppler shift methode
  • Afgelopen en huidige missies.

ii) Kwantitatief deel:

  • Zelf aan de slag: onderzoeken van exoplaneten
  • Heeft de exoplaneet 51 Pegasus b een vast oppervlak?

Tijdens de nascholing wordt het lespakket over exoplaneten voorgesteld aan de hand van concreet lesmateriaal. Als leerkracht wordt je ook geïnspireerd door een onderzoeker die bezig is met het huidige onderzoek naar exoplaneten.

Het lespakket werd ontwikkeld in samenwerking met ESERO Belgium.

Interesse? Scrijf je hier in.

logo ucll en esero

Project Gegevens
06-10-2021
2de en 3de graad SO
Hertogstraat Leuven
steamdidactiek@ucll.be
Delen:

Stempakket: Buitenaards leven op Mars

Met dit lespakket willen we leerlingen van de 1ste graad bewust maken van de plaats van de aarde in het heelal, meer bepaald in het zonnestelsel. De uitdaging draait om het onderzoek of er buitenaards leven op Mars is (geweest). Het onderzoek bestaat uit een aantal deeluitdagingen:

  • Onderzoeken wat leven is
  • Hoe ver is Mars? Schaalmodel van ons zonnestelsel bouwen
  • Kijken naar Mars: een telescoop bouwen.
  • Geologisch onderzoek naar water op Mars.

Het concreet lesmateriaal wordt voorgesteld tijdens de nascholing. De disciplines fysica, biologie, chemie, techniek en wiskunde komen hier aan bod. Als leerkracht word je ook geïnspireerd door een onderzoeker die bezig is met het huidige ruimte-onderzoek op Mars. Naast een leerlingenbundel is er ook een digitaal lespakket (bookwidget) dat het proces in de klas kan ondersteunen of voorafgaan. Als inleiding en ter inspiratie zal Frank Daerden (BIRA, https://www.aeronomie.be/index.php/nl) extra achtergrond geven over het huidige ruimte-onderzoek op Mars.

Het lesmateriaal werd ontwikkeld i.s.m. iSTEM inkleuren, Esero en Volkssterrenwacht Armand Pien. 

Interesse? Schrijf je hier in.

Bekijk hier de projectfiche met een overzicht van het project.

Voor toegang tot de nascholing is voorleggen van een geldig Covid Safe ticket en het dragen van een mondmasker verplicht.

logo's esero UCLL hogeschool en iSTEM

Project Gegevens
01-02-2022
1ste graad
Planetarium, Brussel
GRATIS
steamdidactiek@ucll.be
Delen:

Oproep: Kwantumfysica in de klas

In het 6de jaar kan je een module moderne fysica doen. Waarom niet eens een stukje kwantummechanica in de klas brengen? Kwantumfysica ligt ten grondslag van een nieuw wereldbeeld maar is tegelijk ‘hot’ wegens technologische toepassingen.

 

Hoe kan het dat materie ook een golfkarakter heeft? Is licht een deeltje of een golf? Via de Quantum SpinOff leerstations kan je de inzichten van de kwantummechanica en haar toepassingen in de klas brengen. De leerlingen leren bijvoorbeeld de emissielijnen van waterstof waar te nemen en uit te rekenen met het atoommodel van De Broglie. 

Er is een mogelijkheid om op campus Diepenbeek een hands-on practicum te doen over: het bepalen van de constante van Planck, het meten van de emissielijnen van  elementen, de diffractie van elektronen en licht. 

In het kader van didactisch onderzoek willen we graag de leerlingen en leraren bevragen over de concept shift van klassieke fysica naar kwantumfysica.

Interesse? Schrijf een e-mail naar steamdidactiek@ucll.be

Bekijk hier het filmpje van het experiment diffractie van elektronen.  

Project Gegevens
31-08-2021
31-08-2022
Vakdidactiek, lerarenopleiding Fysica, campus Diepenbeek
UCLL
voorbereiding
Share:

iSTEM inkleuren

Ben je nog niet zeker hoe je STEM moet inzetten? Is jouw school al mee met het hele STEM-gebeuren?

"iSTEM inkleuren" wil je duidelijkheid bieden. Dat doen we samen met de betrokken leerkrachten door zowel de huidige STEM-didactiek te verfijnen als nieuwe STEM-leermaterialen te ontwikkelen. 

Het project heeft als doel om STEM-leertrajecten uit te werken voor het secundair onderwijs rond STEM-geletterdheid en STEM-verdieping (iSTEM-XL). Momenteel zoeken we kandidaat-scholen van de eerste graad om in het traject te stappen.

Projecten i.s.m. Lerarenopleiding Fysica, UCLL Diepenbeek

  • Muziek STEM-mig versterken
    • Het STEM-project “STEMmige muziek: STEMmig versterken” heeft als uitdaging het geluid van een mobiele telefoon te optimaliseren. Dit verbindt kennis, vaardigheden en attitudes vanuit verschillende disciplines: wiskunde, fysica, biologie, techniek, maar ook muziek.
  • Leven op Mars
    • Het STEM-project “Is er buitenaards leven (geweest) op Mars?” heeft als uitdaging te onderzoeken of er leven is (geweest) op Mars. Dit versterkt STEM-kennis, vaardigheden en attitudes vanuit : wiskunde, fysica, biologie, chemie en techniek.
  • De fiets
    • Het STEM-project “De fiets” heeft als uitdaging te onderzoeken hoe je met zo weinig mogelijk inspanning zo snel mogelijk kan fietsen. 
  • SOS klimaat!
    • Waarom is klimaatverandering geen “fake news”: welke wetenschappelijke argumenten bevestigen het bestaan en de gevolgen van de klimaatopwarming? Ze onderzoeken en experimenteren hierbij volgens de wetenschappelijke methode. 

Wens je meer inzicht in de didactische vormgeving, contacteer dan de onderzoekers van de lerarenopleiding fysica.

Kader iSTEM inkleuren

De projectnaam iSTEM inkleuren verwijst naar de uitgangspunten van het STEM-kader waar dit project voor staat. Het STEM-kader is gebaseerd op de resultaten van STEM@school en van het Vlaams Lerend Netwerk STEM SO. STEM@school heeft de term iSTEM ingevoerd waarbij de i staat voor interdisciplinaire integratie en dus innovatief, interactief, ingenieus… Het iSTEM-model vertrekt van vijf basispijlers: interdisciplinaire integratie van leerinhouden, probleemgecentreerd leren, onderzoekend en ontwerpend leren, samen leren en vakdidactische input.

Inkleuren komt van het InkleurModel voor het STEM onderwijs, ontwikkeld door het Vlaams Lerend Netwerk STEM SO. Om tot een goede STEM-didactiek en goede STEM-leermaterialen te komen is het belangrijk om zicht te hebben op het Waarom, Wat, Hoe, Voor Wie van STEM. Het InkleurModel is een instrument dat scholen kunnen gebruiken om de antwoorden op deze vragen bespreekbaar en visueel te maken.

 

Teacher Design Teams

Het project heeft als doel om STEM-leertrajecten uit te werken voor het secundair onderwijs. In eerste instantie focussen we op het eerste jaar van de eerste graad.. Daarom werken we met Teacher Design Teams van enkele leerkrachten, typisch 2 of 3 van dezelfde school en enkele vakdidactische onderzoekers. Van de leerkrachten in de teams verwachten we het volgende:

● het hierboven kort beschreven kader van “iSTEM inkleuren” onderschrijven;

● leermaterialen actief mee-ontwikkelen volgens de iSTEM-principes, het resultaat is niet enkel voor je eigen school;

● STEM-lessen testen en optimaliseren volgens een bepaalde methodiek van praktijkonderzoek (bv. PI);

● meewerken aan feedback en dataverzameling voor het effectiviteitsonderzoek;

● de tijd die nodig is om de lesmaterialen voor minimaal 8 lesuren te ontwikkelen + 3 à 4 volle contactdagen met vakdidactici, eventueel opgesplitst in halve dagen, en maximaal 1 brede studiedag per jaar, meer informele contacten via e-mail

logo UCLL

verbeelding werkt vlaamse overheid; istem logo

Project Gegevens
29-03-2019
31-12-2022
Het project wordt door de Vlaamse Overheid, Departement Onderwijs & Vorming, ondersteund
  • KU Leuven
  • UC Leuven-Limburg
  • Universiteit Antwerpen
  • Vrije Universiteit Brussel
  • Arteveldehogeschool
  • Associatie Universiteit-Hogescholen Limburg
iSTEM.be
lopend
Share:

Natuur, ruimte en techniek geclusterd in 4 projecten: opslag van energie, de fiets, inheems fruit, astronomie

De hervorming Secundair Onderwijs laat meer ruimte voor interdisciplinair werken. Er is de cluster Natuur, Ruimte en Techniek; er zijn de differentiatie-opties en basisopties STEM. We tonen 4 leertrajecten waarin de verschillende STEM-disciplines zinvol samenkomen. De lespakketten zijn volledig uitgewerkt en uitgetest en er wordt gebruik gemaakt van verschillende ICT-tools.

Vertrekkend van  leerplandoelstellingen, zowel cognitieve als procedurele doelstellingen, uit de cluster “Natuur, Ruimte en Techniek” , STEM-wetenschappen , STEM-techniek ontwierpen 4 studententeams OF3 van het domein STEM elk een lessenpakket met als thema’s:  de opslag van energie, inheems fruit, de fiets en astronomie. De studententeams werden zo samengesteld dat bij elk lessenpakket alle onderwijsvakken van de cluster aanwezig waren. De begeleiding gebeurde door docenten van alle STEM-vakken.

Na ontwikkeling werden de thema’s meermaals uitgerold in onze partnerscholen, geëvalueerd door leerkrachten uit het werkveld en geoptimaliseerd.

Het resultaat zijn vier leerkrachtenbundels met leerinhouden van 8 à 10 lesuren en met per bundel 3 versies leerlingenmaterialen: één met een sterke begeleiding van de leerling, een tussenvorm en één met heel open, uitdagende opdrachten met een beperktere begeleiding.  Doel was om met elk van de 3 versies de zelfde doelstellingen te bereiken. In de mate van het mogelijk werd gekozen voor werkvormen met veelvuldig ICT-gebruik,  werkvormen (escaperooms, Geocatching, webquests…) die zeker aanslaan bij de jongeren, verschillende presentatie- en communicatievormen .

Uiteraard ontbreken geschikte evaluatietools, praktische tips bij de organisatie niet.

Tijdens de navorming worden het afgelegd traject gepresenteerd, de lessenpakketten getoond, alle opdrachten uitgelegd inclusief de evaluatietools, aanwezige proeven gedemonstreerd, realisaties gebouwd.

 

Je ontvangt uiteraard alle materialen. Met de demo’s, de ervaringen bij de uitrol in onze partnerscholen, de nuttige tips kun je zelf aan de slag in je klas.

Inschrijven kan je hier.

Deze navorming wordt ondersteund door de cel iSTEM-Inkleuren, een project van de Vlaamse overheid onder promotorschap van KU Leuven en met partrners UCLL, AUHL, Universiteit Antwerpen, Arteveldehogeschool, VUB. 

Vlaamse overheid - iSTEM

Project Gegevens
19-03-2020
19-03-2020
Leraren 1e, 2e graad S.O. natuurwetenschappen, techniek, aardrijkskunde, fysica, biologie, chemie, STEM …
Campus Diepenbeek

9.30 – 16.00

Filip Poncelet Mieke Schuermans Ann Emonds Lieve Evens Erica Andreotti Renaat Frans Katrien Vyvey
https://events.ucll.be/content/opslag-van-energie-de-fiets-inheems-fruit-astronomie
jeroen.opdenkelder@ucll.be erica.andreotti@ucll.be renaat.frans@ucll.be
Delen:

iMuSciCa STEAM-didactiek: Natuurtonen, Timbre, Consonantie-Dissonantie

De iMuSciCA ICT-workbench laat jouw leerlingen toe het verband tussen fysica, wiskunde, engineering en dagdagelijkse muzikale ervaringen te ontdekken. Leerlingen kunnen ook muziekinstrumenten simuleren in een virtuele omgeving en de klank daarvan synthetiseren.

We zoomen vandaag in op het fenomeen van natuurtonen, klankkleur en consonantie. We ontdekken hoe de rij van harmonieken telkens een rol speelt in elk van deze fenomenen. 

Bovendien is deze interdisciplinaire context bij uitstek geschikt om als leraar zelf je eigen klaspraktijk te onderzoeken bv. leren de leerlingen concepten van muziek en fysica? Zijn ze gemotiveerd om te leren in zo een interdisciplinaire context van wetenschappen en muziek? We introduceren je in de methodiek van praktijkonderzoek.

Inschrijven kan je hier.

Project Gegevens
23-01-2020
23-01-2020
Leraren 1e, 2e en 3e graad S.O. fysica, STEAM, muziek, natuurwetenschappen …
Campus Diepenbeek

9.30 – 16.15

Erica Andreotti, Renaat Frans & Katrien Vyvey
"Inschrijvingen worden binnenkort geopend"
jeroen.opdenkelder@ucll.be erica.andreotti@ucll.be renaat.frans@ucll.be
Delen:

Infodag STEAM-traject iMuSciCa

Een interdisciplinaire STEAM-didactiek waarin muziek, fysica en engineering elkaar versterken

Het Europees project iMuSciCa ontwikkelt een interdisciplinaire STEAM-didactiek, waarin muziek, fysica en engineering elkaar versterken. Er worden leereenheden ontwikkeld rond basisinzichten van toon, natuurtonen, harmonieken, timbre, consonantie/dissonantie en dergelijke. Hierbij wisselen telkens vraagstellingen uit de muziek af met redeneringen en metingen in fysica. Vaak wordt ook een eenvoudig instrument gebouwd of gesimuleerd (engineering). Hiervoor wordt een ‘ICT-workbench’ gecreëerd waar men virtueel kan experimenteren zowel fysisch als muzikaal. Er wordt ook ruimte gecreëerd voor muzikale expressie.

Bij voorkeur wordt het traject uitgevoerd door een leerkracht fysica in combinatie met een leraar muziek.

De leermaterialen worden ter beschikking gesteld voor scholen die deelnemen aan het ontwikkelings- en testprogramma.

Meer informatie over het project vind je op deze webpagina

Project Gegevens
20-06-2017
1ste en 2de graad ASO en TSO
UC Leuven-Limburg
Groep Lerarenopleiding, campus Diepenbeek
Agoralaan Gebouw B, Blok R (De Ark)
3590 Diepenbeek

20 juni 2017
van 13.30 tot 16.00 u.

Renaat Frans en Erica Andreotti
Schrijf je in
navorming.ler@ucll.be 011/180 460
Delen:

Chemistry & science @ home

Uitdagende en veilige proeven met alledaagse huis- en tuinproducten

We stellen een keten op van maar liefst 100 eenvoudige, gekende en minder gekende proefjes, die voldoen aan volgende criteria:

  • uitdagend
  • veilig
  • uit te voeren met huis- en tuinproducten 

Zullen we hiermee een plaats veroveren in het Guinness Recordboek?

We selecteren onze proefjes uit:

  • Vuurvaste ballonnen
  • Waterslurpers
  • Zingende staaf
  • Rietje doorboort aardappel
  • Schietende lucifers
  • Pingpongballetje als afsluiter
  • Rook uitschenken
  • Vuurbal met sinaasappel
  • Een sinaasappel knalt een ballon
  • Lading meten met aluminium
  • Handwarmer met batterij
  • Bloeiende bloemen
  • Kaarsenwip
  • Vuur in een fles
  • Vuurtornado
  • Vuurwerper
  • Ei knallen met Al-folie
  • Brandende handen met handzeep
  • Ei in fles
  • Ei breken met fles
  • Pingpongbal met ei
  • Magneet in koperen buis
  • Magneet en lucifers
  • Ferrofluid
  • Omkeren van vloeistoffen
  • Blikpopcornmaker
  • Aardappelbatterij
  • Muntenbatterij
  • Gekleurde zeepfolie
  • Storm in een glas
  • Omelet in een ei
  • Rookfontein
  • Doolhof met water
  • Cola invriezen
  • IJs breken, of toch niet...
  • Zoutexperiment
  • Niet mengbaar
  • Fontein in een fles
  • IJs in water, vast olie in water
  • Munt in, munt uit beker
  • IJshand met pekel
  • Munt in een fles
  • Springende boon
  • Koud of warme handen
  • Vismummie
  • DNA uit bananen
  • Antibubbel
  • Thee wordt koffie
  • Oplichtende rollercoaster
  • Groen gebakken ei
  • Citroenboodschap
  • Rood-goudpapier
  • Indicatorlampje uit rode koolsap
  • Zeepboot

  • Vierkante zeepbellen
  • Bloedregen
  • Rijst in een fles
  • Water op wandel
  • Gat in je hand
  • Ballon opblazen met water
  • Drijvende letters
  • Regenboog in een buis
  • Dansende popcorn
  • Rollen met elastiek
  • Waterstofgas met pekel
  • Baby olifantentandpasta
  • Magische sneeuw
  • Vulkaan met bakpoeder
  • Steel de munt onder de lucifer
  • Steel de munt in water
  • Rook op 1 seconde
  • Vuur in cola
  • Wandelende wormpjes
  • Zilveren ei
  • De kracht van bleekmiddel
  • Omdraaiende pijltjes
  • Aluminiumluchtbatterij
  • Geleidbaarheidsmetertje
  • Gasmodel nabootsen
  • Volume en temperatuur
  • Roken met een fles
  • Eitje bakken in papieren pannetje
  • Poetsen van zilverwerk
  • Eitjes tatoeëren met ui
  • Vloeistofbel tussen 2 lagen
  • Dansende rozijnen
  • Ei opblazen
  • Boodschappen met banaan
  • Sinaasappel wordt kaars
  • Oceaan in een fles
  • Orkaan onder water
  • Blauwe rozen
  • Fruitsapklok
  • Elektrolyse in een aardappel
  • Brandende kerstboom
  • Blikje geeft stroom
  • Elektrisch slijm
  • Knalgas met slijper
  • Lopen op water
  • Wijntoren
  • Baksteen in de maag
  • Boom in bloei
  • Faraoslang uit een kubus
  • Blustoestel
  • Briefgeheim
  • Vliegend theezakje

Tijdens de studiedag krijg je een syllabus, waarin de inhoud van de navorming beschreven staat. Achteraf ontvang je al het voorgesteld didactisch materiaal ook digitaal. 

Inhoudelijke vragen?
Neem contact op met filip.poncelet@ucll.be

  

    

Project Gegevens
25-04-2017
UC Leuven-Limburg
Groep Lerarenopleiding, campus Diepenbeek
Agoralaan Gebouw B, Blok R (De Ark)
3590 Diepenbeek

25 april 2017
van 9.30 tot 16.00 u. 

Filip Poncelet, Jan Willems en studenten chemie
€95,00
Schrijf je in
navorming.ler@ucll.be 011/180 460
Delen:

Pagina's